Strefa zamieszkania – jakie zasady i przepisy w niej obowiązują?

Co to jest strefa zamieszkania i jak jest oznaczona?

Ustawa Prawo o ruchu drogowym przewiduje, że strefa zamieszkania to obszar, który obejmuje część drogi publicznej lub innej, gdzie zastosowanie znajdują szczególne przepisy ruchu drogowego¹. Jeśli chodzi o strefę zamieszkania, przepisy wymuszają na zarządcach terenu obowiązek ustawienia znaku informującego o początku i końcu specjalnej strefy, gdzie obowiązują nieco inne zasady ruchu drogowego.

Strefy zamieszkania tworzy się głównie w celu usprawnienia poruszania się osób pieszych w pobliżu domostw. To oznacza, że ze specjalną strefą ze zmodyfikowanymi zasadami poruszania się będziemy mieć styczność na osiedlach mieszkaniowych i wszędzie tam, gdzie liczy się zapewnienie pełnego bezpieczeństwa pieszym – dorosłym i dzieciom.

Wjazd i wyjazd ze strefy zamieszkania jest zawsze oznaczony przez niebieskie znaki informacyjne D-40 oraz D-41. To podstawowe oznaczenia, które są wymagane prawnie, aby dany teren mógł zostać uznany za strefę zamieszkania z odrębnymi przepisami ruchu drogowego. 

Najważniejsze zasady w strefie zamieszkania

Wiedząc już, co to jest strefa zamieszkania, możemy pójść nieco dalej i poznać szczegółowe przepisy obowiązujące na takim terenie. W tym przypadku kluczowe zasady dotyczą praw pieszych, którzy mogą przechodzić przez jezdnię w dowolnym miejscu. W strefie zamieszkania obowiązują też liczne ograniczenia dotyczące parkowania i prędkości poruszania się pojazdami.

Przywileje pieszych w strefie zamieszkania

Każdy kierowca, ale także mieszkaniec np. osiedla, powinien wiedzieć, jakie przywileje posiada pieszy w strefie zamieszkania:

• dzieci, które nie ukończyły 7. roku życia, mogą samodzielnie poruszać się po drodze,
• piesi mogą przechodzić przez jezdnię w dowolnie wybranym miejscu,
• nie ma obowiązku ograniczania się do poruszania wyłącznie po chodnikach,
• pieszy w strefie zamieszkania zawsze ma pierwszeństwo przed poruszającym się pojazdem.

A zatem poruszanie się po strefie zamieszkania niesie ze sobą wiele korzyści dla pieszych. Dzięki ustanowieniu takiej strefy mieszkańcy osiedli mogą czuć się bezpieczniej.

Obowiązki kierowców w strefie zamieszkania

Kierujący pojazdami powinni przede wszystkim wiedzieć, jaka prędkość w strefie zamieszkania jest dopuszczalna. Zgodnie z przepisami ruchu drogowego pojazdy i zespoły pojazdów w tej strefie mogą osiągnąć maksymalną prędkość do 20 km/h. Wszystko za sprawą licznych swobód przyznanych pieszym w celu zapewnienia im swobody ruchu oraz bezpieczeństwa.

Kierowcy mają też obowiązek zachowania szczególnej ostrożności podczas jazdy przez strefę zamieszkania. Jak już wspomnieliśmy, w takich miejscach piesi, a szczególnie dzieci, mogą poruszać się po całej drodze, więc nadmierna prędkość lub brak uwagi mogłyby przyczynić się do tragedii.

Kto ma pierwszeństwo w strefie zamieszkania?

W strefie zamieszkania pierwszeństwo mają przede wszystkim piesi – zawsze i wszędzie. Co do tego nie ma żadnych wyjątków od reguły. Dodatkowo w strefie zamieszkania stosunkowo często występują skrzyżowania równorzędne, gdzie obowiązuje tzw. zasada prawej ręki. To oznacza, że jako kierowca musisz przepuścić wszystkie pojazdy nadjeżdżające z Twojej prawej strony.

Pierwszeństwa przejazdu trzeba też ustąpić innym pojazdom podczas wyjeżdżania ze strefy parkowania. Niedostosowanie się do przepisów i wymuszenie pierwszeństwa na pieszych może skutkować mandatem do 1500 złotych jednorazowo i 12 punktów karnych. Do tego za nieprawidłowe sygnalizowanie manewru możesz otrzymać karę 200 złotych.

A zatem w strefie zamieszkania pierwszeństwo mają: piesi poruszający się w strefie, a także samochody poruszające się drogą główną, na którą chcesz się włączyć podczas wyjeżdżania ze strefy zamieszkania.

Czy można parkować w strefie zamieszkania?

Prawidłowe oznakowanie miejsc parkingowych w strefie zamieszkania jest niezbędne, aby uniknąć niedomówień i wskazać kierowcom teren, gdzie mogą swobodnie i legalnie pozostawić swoje pojazdy. Za odpowiednie oznakowanie odpowiada zawsze zarządca terenu. Przepisy w strefie zamieszkania przewidują, że parkowanie pojazdów jest legalne tylko w miejscach do tego wyznaczonych.

Oznacza to, że nie ma możliwości pozostawienia auta wzdłuż chodnika lub na poboczu, jeśli na drodze nie ma stosownych znaków umożliwiających wykonanie takiego manewru. Za naruszenie zakazu postoju i zatrzymywania się w strefie zamieszkania kierowca może otrzymać mandat karny w wysokości 100 złotych i 1 punkt karny. Co więcej, za nielegalne postawienie auta na miejscu wyznaczonym dla osób niepełnosprawnych obowiązuje mandat 1200 złotych.

Ile można jechać w strefie zamieszkania?

Limit prędkości dla wszystkich pojazdów poruszających się w strefie zamieszkania wynosi 20 km/h. To obligatoryjny warunek odgórnie ustalony przez Prawo o ruchu drogowym w Polsce. Jeśli złamiesz zasady strefy zamieszkania i przekroczysz dopuszczalną prędkość, nie tylko stanowisz zagrożenie dla innych uczestników ruchu, ale także narażasz się na wysokie mandaty:

• 50 złotych za przekroczenie prędkości do 10 km/h,
• 100 złotych za przekroczenie prędkości o 11-15 km/h,
• 200 złotych za przekroczenie prędkości o 16-20 km/h.

W skrajnych przypadkach możesz otrzymać mandat do 2500 złotych, jeśli przekroczysz prędkość dopuszczalną o 71 km/h lub więcej.

[1] https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf